Τρίτη 14 Ιουλίου 2020

Σώμα του καλοκαιριού - Οδυσσέας Ελύτης


Το Ψάθινο Καπέλο, Νικόλαος Λύτρας, 1925

Πάει καιρός που ακούστηκεν η τελευταία βροχή

Πάνω από τα μυρμήγκια και τις σαύρες


Τώρα ο ουρανός καίει απέραντος

Τα φρούτα βάφουνε το στόμα τους

Ροδάκινα και μήλα, Πολ Σεζάν



Της γης οι πόροι ανοίγουνται σιγά σιγά

Και πλάι απ' το νερό που στάζει συλλαβίζοντας

Ένα πελώριο φυτό κοιτάει κατάματα τον ήλιο.


Κορίτσι με ηλιοτρόπια, Ντιέγκο Ριβιέρα, 1941

Ποιος είναι αυτός που κείτεται στις πάνω αμμουδιές
Ανάσκελα φουμέρνοντας ασημοκαπνισμένα ελιόφυλλα

Τα τζιτζίκια ζεσταίνονται στ' αυτιά του
Τα μυρμήγκια δουλεύουνε στο στήθος του
Σαύρες γλιστρούν στη χλόη της μασχάλης

Τοπίο από τη Νάξο, Κωνσταντίνος Μαλέας


Κι από τα φύκια των ποδιών του αλαφροπερνά ένα κύμα
Σταλμένο απ' τη μικρή σειρήνα που τραγούδησε:

 

Ω σώμα του καλοκαιριού, γυμνό, καμένο
Φαγωμένο από το λάδι κι από το αλάτι
............................
Γεμάτο αστράκια και πευκοβελόνες
Σώμα βαθύ πλεούμενο της μέρας!

Βάρκα με πανί, Νικόλαος Λύτρας, 1923-1926


Μπορείτε να ακούσετε το 'Σώμα του καλοκαιριού' σε μελοποίηση του Γιάννη Μαρκόπουλου πατώντας εδώ.



Οδυσσέας Ελύτης - Ο ποιητής (1911-1996)



Μ᾿ ἕνα τίποτα ἔζησα

Μονάχα οἱ λέξεις δὲ μοῦ ἀρκούσανε

Σ᾿ ἑνὸς περάσματος ἀέρα

ξεγνέθοντας ἀπόκοσμη φωνὴ τ᾿ αὐτιά μου

φχιὰ

φχιοὺ φχιού

ἐσκαρφίστηκα τὰ μύρια ὅσα

Τί γυαλόπετρες φοῦχτες

τί καλάθια φρέσκες μέλισσες καὶ σταμνιὰ φουσκωτὰ ὅπου

ἄκουγες βββ νὰ σοῦ βροντάει ὁ αἰχμάλωτος ἀέρας.


 


Κάτι

Κάτι δαιμονικὸ μὰ ποὺ νὰ πιάνεται σὰν σὲ δίχτυ στὸ σχῆμα τοῦ Ἀρχαγγέλου

Παραλαλοῦσα κι ἔτρεχα

Ἔφτασα κι ἀποτύπωνα τὰ κύματα στὴν ἀκοὴ ἀπ᾿ τὴ γλώσσα

- Ἔ καβάκια μαῦρα, φώναζα, κι ἐσεῖς γαλάζια δέντρα τί ξέρετε ἀπὸ μένα;


Αλέκος Φασιανός, Ο Ελύτης


- Θόη θόη θμός

- Ἔ; Τί;

- Ἀρίηω ἠθύμως θμὸς

- Δὲν ἄκουσα τί πράγμα;

- Θμὸς θμὸς ἄδυσος

Ὥσπου τέλος ἔνιωσα

κι ἂς πᾶ᾿ νὰ μ᾿ ἔλεγαν τρελὸ

πῶς ἀπό ῾να τίποτα γίνεται ὁ Παράδεισος.

 Οδυσσέας Ελύτης, Τὸ Φωτόδεντρο καὶ ἡ δέκατη τέταρτη Ὀμορφιά



Ὅτι μπόρεσα ν᾿ ἀποχτήσω μία ζωὴ ἀπὸ πράξεις ὁρατὲς γιὰ ὅλους, ἑπομένως νὰ κερδίσω τὴν ἴδια μου διαφάνεια, τὸ χρωστῶ σ᾿ ἕνα εἶδος εἰδικοῦ θάρρους ποὺ μοῦ ῾δωκεν ἡ Ποίηση: νὰ γίνομαι ἄνεμος γιὰ τὸ χαρταετὸ καὶ χαρταετὸς γιὰ τὸν ἄνεμο, ἀκόμη καὶ ὅταν οὐρανὸς δὲν ὑπάρχει.



Δὲν παίζω μὲ τὰ λόγια. Μιλῶ γιὰ τὴν κίνηση ποὺ ἀνακαλύπτει κανεὶς νὰ σημειώνεται μέσα στὴ «στιγμή» ὅταν καταφέρει νὰ τὴν ἀνοίξει καὶ νὰ τῆς δώσει διάρκεια. Ὁπόταν, πραγματικά, καὶ ἡ Θλίψις γίνεται Χάρις καὶ ἡ Χάρις Ἄγγελος· ἡ Εὐτυχία Μοναχὴ καὶ ἡ Μοναχὴ Εὐτυχία.



μὲ λευκές, μακριὲς πτυχὲς πάνω ἀπὸ τὸ κενὸ ἕνα κενὸ γεμάτο σταγόνες πουλιῶν, αὖρες βασιλικοῦ καὶ συριγμοὺς ὑπόκωφου Παραδείσου.

Οδυσσέας Ελύτης,  O μικρὸς Ναυτίλος



Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1911 και το πραγματικό του όνομα ήταν Οδυσσέας Αλεπουδέλης. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του '30.


 Βραβεύτηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, ο δεύτερος και τελευταίος μέχρι σήμερα Έλληνας που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ.


Γνωστότερα ποιητικά του έργα είναι τα Άξιον Εστί, ο Ήλιος ο πρώτος και οι Προσανατολισμοί. Διαμόρφωσε ένα προσωπικό ποιητικό ιδίωμα και θεωρείται ένας από τους ανανεωτές της ελληνικής ποίησης.


Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν, ενώ συλλογές του έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα σε πολλές ξένες γλώσσες. Το έργο του περιλαμβάνει ακόμα μεταφράσεις ποιητικών και θεατρικών έργων, καθώς και σημαντικά δοκίμια και εικαστικές δημιουργίες κυρίως με την τεχνική του κολάζ.


Πηγή: https://el.wikipedia.org



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

                                    Ρόδι και ροδάνι       Το ιστολόγιο της Ε2 τάξης του 72ου Δ.Σ. Αθηνών 2021-2022 https://rodikairodani.blo...